Waar zouden we zijn zonder De Trein?

Voor degenen die mijn verhalen wat lang vinden, eerst de korte versie:

In Nouadhibou naar het station, treintje naar Choum, vandaar 120 km met de fiets, in twee dagen over blinkend nieuw asfalt naar Atar. Handjes op het stuur, mooi uitzicht, mooi weer, wassie weer!

Voor de echte diehards, de wat langere versie:

We zitten in Chinquetti, een oude karavaan-hoofdstad 80 km ten oosten van Atar. Diep in de Sahara, alhoewel hier nog steeds plantjes en acacia's groeien. Dat verbaast me eigenlijk toch wel: dat er in de Sahara op zoveel plekken toch nog wat groeit. Bij sommige stukken waan ik me bijna in Botswana en is het meer savanne dan woestijn. Hoewel: van een afstand ziet het er wel groen uit en lijkt het alsof er ook nogal wat gras groeit. Mooi voor een campingplekje! Kom je dichterbij, dan is het vooral zand, met hier en daar een taai plantje met doorns. En daar zak je natuurlijk met de fiets in weg. We hadden voor het stuk van Choum naar hier wat leuke offroad variantjes bedacht, maar daar komt dus bar weinig van terecht. Sterker nog: in Atar hebben we eens de auto gepakt, en zijn we in een dik uur over de blafpiste hierheen gecrosst. En dat het meer dan een uur duurde kwam doordat we 3x moesten stoppen voor een plisie-controle. Maar goed, dit stuk gaan we overmorgen terug wél fietsen. Het was de keuze: of heen tegen de bulderende oostenwind in, of terug.
Maar verder was het gisteren en vandaag vooral asfalt. Ook wel lekker, om zo door het landschap heen te glijen en alles lekker langzaam te zien veranderen. Hoewel ik daar op de fiets gisterochtend bijna bij in slaap viel! Wellicht niet zo'n goeie nacht gehad ...

O ja, da's waar ook, De Trein!

De Trein zou om 15:00 uur vertrekken. Nee, de Trein zou om 19:00 vertrekken. Les 1: pin 'm niet vast op een tijdstip, we zitten in Afrika. Maar wat zou het? We hadden een kaartje voor de "fauteuil" en de fietsen waren "pas de problème". En het was gezellig: praatje met een gendarme uit Atar, en een jongen die naar de mijnen van Zouérat op weg was.
Uit zo'n gesprek krijg je de indruk dat Mauritaanse jongeren best modern zijn en wel de nodige vrijheid hebben. Maar misschien is dat vooral het "stadse" Mauritanië. Vandaag reden we door een paar dorpen, en daar leek het qua sfeer meer zoals we in Marokko gewend waren.

Rond 20 uur: beweging! Iedereen haast zich door het zand naar het spoor, met zaklampen en bagage. Perrons zijn hier natuurlijk niet. Na een kwartier verschijnt in de verte een enorm licht: de Trein komt er aan. Even later denderen 3 locomotieven voorbij, gevolgd door pakweg 150 lege goederenwagons. Als het gevaarte tot stilstand is gekomen blijken we precies goed te staan. Mensen klimmen in de achterste goederenwagons, wij tillen onze fietsen met wat hulp in de achterste. Dan de bagage oppakken en vlug naar de fauteuils! Achter de goederenwagons is een passagierswagon die bommetjevol mensen zit: vermoedelijk de tweede klas. Daarachter een wagon waarvan ik geen idee heb waar die voor is. Wij worden naar de laatste wagon geloodsd. Die is echter intussen ook nogal vol. "Metro de Paris!" hoor ik iemand voor de grap roepen. We smijten onze tassen naar binnen en klimmen erbij. We zijn in ieder geval binnen!

Binnen is het grote chaos. Het gangpad is vol met mensen die zich langs mekaar en langs en over stukken bagage wurmen. De coupé's zitten al vol, dat wil zeggen: er zitten mensen in. In de coupé waar wij bij staan zitten 2 vrouwen en één man. De bagagerekken erboven zijn half leeg. Mijn vertwijfelde poging erbij te gaan zitten wordt meteen afgedaan: vol! Leuk, zo'n plaatsbewijs, maar hier gelden andere regels, namelijk: geen. 
Dus dan toch maar op m'n eigen tassen in de gang gaan zitten.

Na een half uur komt de trein met een schok in beweging. Hij trekt best snel op, en in no time rijden we 60 km per uur. De chaos duurt voort: mensen blijven proberen het gangpad als wandelroute te gebruiken, hoe moeizaam het ook gaat. Het geluid is oorverdovend: het knarst, het piept, het kraakt. En regelmatig begint de hele wagon te deinen: alsof ie elk moment kan ontsporen.

Na een dik half uur een enorme klap! Ogenschijnlijk vanuit volle snelheid staat de trein ineens stil. Ik zit in de deurpost van de coupé en stoot m'n kop ertegen. AUW! Gelukkig niks ernstigs, dat had slechter gekund. Geen idee wat er is, iedereen vindt het ogenschijnlijk normaal. We staan nogal een tijd stil. Er komen conducteurs langs die onze kaartjes controleren, de meeste locals hebben ze alleen digitaal op hun telefoons. In "onze" coupé zijn intussen wat mannetjes bijgekomen, en er wordt een grote gasbrander aangezet en thee gezet. We hebben nog geen 30km gehad, wat zou er zijn? Een vreemd idee dat de machinist drie kwartier moet lopen als hij bij ons wil komen melden dat de middelste locomotief kapot is...

Na een dik uur komt de trein met weer een harde schok in beweging. Het euvel met zo'n enorm lange trein is dat er zoveel rek in zit. Als de voorkant opstart wordt de trein eerst uit elkaar getrokken voordat ook de achterkant rijdt. Tegen de tijd dat wij aan de beurt zijn gaat de locomotief al best hard. Als ie afremt gaat het omgekeerd: voordat wij ook afremmen staat de voorkant al zo'n beetje stil. Kleng! Oppassen dus. Gaat nog wel vaker gebeuren. Intussen gaat het theezetten in de coupé vrolijk door. Theezetten in Mauritanië is ingewikkelder dan in Marokko: er komen minimaal 2 theepotjes, een kan met koud water en veel glazen aan te pas. En die vent blijft maar overgieten van het ene in het andere glaasje! Na een tijd wordt er ook eten gekookt op de gasbrander. In de andere coupé's en verderop  in de gang is het een stuk rustiger en lijken veel mensen al half in slaap gesukkeld.  Het wel duidelijk: bij ons in de coupé gebeurt het! Ook komt er regelmatig iemand met een pan eten aanzetten: die mag bij ons worden opgewarmd. Ook de conducteur heeft een pan eten. Zo werkt dat dus: een gasbrander in de trein mag natuurlijk helemaal niet (staat ook op het ticket) maar als jullie ook even mijn prakkie opwarmen ...

Pas om een uur of 2 wordt het ook bij ons rustig, en kunnen Marc en ik ook een poging doen om te slapen. Half opgefrommeld tussen de bagage liggen lukt het mij af en toe een beetje. Er waait nogal wat zand naar binnen, en af en toe wordt er weer bruut afgeremd en weer opgetrokken. En hele avond heb ik weinig gedronken en gegeten, want ik hoop vooral niet naar de plee te hoeven, stel je voor, überhaupt geen idee of die er is. Maar om 4 uur moet ik pissen. Klimmend (handig als je een beetje kan sportklimmen!) langs coupédeuren en ramen vind ik de plek waar het kan. De details laat ik hier even achterwege.

Na nog wat hele en halve dutjes wordt het rond 7 uur licht. Er zijn weinig ramen waar je wat door ziet, maar buiten is het vooral veel zand en stof. Binnen trouwens ook: als de naweeën van een sneeuwstorm. Alles is ondergestoft, m'n ogen doen er pijn van en m'n neus zit vol. Een uur later bereiken we het Centraal station van Choum: de trein stopt (nogal bruusk, dat zijn we wel gewend) op een vlakte met stenen en veel zand. Er uit, en snel de kolenwagen in om de fietsen eruit te vissen. Eigenlijk best comfortabel, zo'n kolenwagen, de mensen hebben gewoon hun kleed uitgespreid en liggen erop! Iets voor de volgende keer misschien? Nee, er is geen volgende keer!